زگیل تناسلی و ویروس hpv یکی از داغ‌ترین مسائل در بهداشت جنسی در سال‌های اخیر به‌حساب می‌آید. بسیاری از افراد زگیل تناسلی را مساوی با سرطان می‌دانند و به‌شدت از آن می‌ترسند؛ اما آیا واقعا زگیل تناسلی لزوما به سرطان تبدیل میشود؟ اصلا زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی است که از راه تماس جنسی و در اثر ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی یا همان HPV بروز می‌کند. این عارضه به شکل برجستگی‌های کوچک، نرم یا گوشتی روی پوست ناحیه تناسلی یا اطراف مقعد قابل مشاهده است. گاهی زگیل‌ها آن‌قدر کوچک‌اند که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند و تنها در معاینه دقیق توسط متخصص زنان یا پوست تشخیص داده می‌شوند. در حالی‌که درمان قطعی برای ویروس HPV وجود ندارد، می‌توان زگیل تناسلی را با روش‌های نیمه‌تهاجمی از بین برد. نکته مهم دیگری که باید بدانید این است که تا امروز بیش از 200 ژنوتیپ از ویروس hpv شناسایی شده است که همه آن‌ها لزوما سرطان‌زا نیستند؛ در واقع 90درصد زگیل‌های تناسلی بدون خطر محسوب می‌شوند و ریسک جهش سلولی بدخیم را ندارند.
زگیل تناسلی چیست و چگونه ایجاد میشود؟
زگیل تناسلی یکی از عفونت‌های واگیر جنسی است که موجب بروز ضایعاتی برجسته و گاه خشن در نواحی تناسلی و مقعد میشود. ویروس پاپیلومای انسانی عامل ابتلا به زگیل تناسلی است. درحالی‌که درمانی برای ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) وجود ندارد، می‌توان زگیل تناسلی را با راهکارهای درمانی متعددی از بین برد. این ضایعات از طریق رابطه جنسی دهانی، واژینال و مقعدی قابل انتقال هستند.
اگر بخواهیم به این سوال که علت بیماری زگیل تناسلی چیست پاسخ دهیم، باید بگوییم که گاهی سلول‌های بدن در پاسخ به عملکرد غیرطبیعی سلول‌های اپیتلیال در پی تماس با ویروس HPV رشد می‌کنند و در نتیجه شاهد بروز زگیل خواهید بود.
چه نواحی درگیر زگیل تناسلی میشود؟
به‌طور عمومی نواحی تناسلی بیشتر از سایر نقاط بدن درگیر زگیل تناسلی می‌شوند؛ اما مشاهده آن در نواحی دهان هم دور از انتظار نیست. این ضایعات در نواحی زیر قابل مشاهده‌اند:
- کشاله ران
- مقعد
- اطراف بیضه‌ها و آلت تناسلی
- واژن
- لابیای ماژور
- لابیای مینور
- دهانه رحم
- رکتوم
- دهان، لب، زبان و گلو
زگیل تناسلی در بارداری چیست؟
در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و کاهش نسبی ایمنی بدن، احتمال فعال شدن ویروس HPV در زنان مبتلا افزایش پیدا می‌کند. بنابراین اگر کسی پیش از بارداری به این ویروس آلوده شده باشد، امکان دارد زگیل‌ها در دوران حاملگی رشد بیشتری پیدا کنند یا تعدادشان افزایش یابد.
ممکن است این سوال که زگیل تناسلی چیست آیا خطرناک است در دوران بارداری به دغدغه زنان بدل شود. در پاسخ باید بگوییم که در بیشتر موارد، زگیل‌ها برای جنین خطری ایجاد نمی‌کنند، اما اگر در مسیر زایمان قرار داشته باشند، ممکن است زایمان طبیعی را با چالش مواجه شود.
در چنین مواردی، پزشک با بررسی دقیق تصمیم می‌گیرد که آیا زایمان سزارین ضرورت دارد یا خیر. به‌طور کلی، درمان قطعی زگیل تناسلی در دوران بارداری انجام نمی‌شو،د مگر در موارد خاص که زگیل باعث انسداد یا خون‌ریزی شده باشد.
زگیل تناسلی پوستی چیست؟
وقتی ویروس HPV سطح خارجی پوست ناحیه تناسلی یا کشاله ران را آلوده می‌کند، زگیل‌ها به شکل ضایعات برجسته و گوشتی ظاهر می‌شوند که ممکن است رنگی مشابه پوست یا کمی تیره‌تر داشته باشند.
در پاسخ به زگیل تناسلی چیست و چه شکلیه، باید گفت که این ضایعات معمولا خوش‌خیم‌اند و ظاهری شبیه گل‌کلم دارند. زگیل تناسلی پوستی ممکن است خارش‌دار، حساس یا حتی بدون علامت باشد، اما حتی اگر هیچ علامتی هم نداشته باشد، می‌تواند ویروس را منتقل کند.
این زگیل‌ها در مراحل اولیه، ممکن است با جوش یا فولیکولیت اشتباه گرفته شوند، به همین دلیل حتما باید برای تشخیص دقیق به متخصص مراجعه کنید. پزشک می‌تواند برای تشخیص دقیق از ابزارهایی مشابه آنچه در معاینات لابیاپلاستی یا جوانسازی واژن استفاده میشود، بهره بگیرد تا حتی ضایعات ظریف هم شناسایی شوند.
زگیل تناسلی بدخیم چیست؟
برخی از انواع ویروس HPV پرخطر هستند و می‌توانند تغییرات پیش‌سرطانی در سلول‌های دهانه رحم یا پوست ناحیه تناسلی ایجاد کنند.
در این شرایط، زگیل‌ها ظاهری غیرطبیعی، نامنظم یا زخم‌دار دارند و ممکن است با ترشح یا درد همراه باشند. در پاسخ به زگیل تناسلی چیست خطرناک است، باید گفت خطر زمانی جدی میشود که نوع ویروس از گونه‌های ۱۶ یا ۱۸ باشد که با سرطان دهانه رحم، مقعد، دهان و بیضه ارتباط مستقیم دارند.
شناسایی به‌موقع این موارد از طریق تست پاپ‌اسمیر یا تست HPV ضروری است. به‌ویژه در زنانی که سابقه جراحی‌هایی مانند تنگ کردن واژن یا واژینوپلاستی داشته‌اند، باید معاینه‌های دوره‌ای برای اطمینان از سلامت بافت‌ها انجام گیرد.
راه تشخیص زگیل تناسلی چیست
اما راه تشخیص زگیل تناسلی چیست؟ تشخیص زگیل تناسلی معمولا از طریق معاینه فیزیکی انجام میشود، اما در مواردی که ضایعات بسیار کوچک یا غیرمشخص باشند، پزشک از محلول اسید استیک یا آزمایش PCR برای شناسایی DNA ویروس استفاده می‌کند.
معاینه دهانه رحم در زنان بخش مهمی از تشخیص زگیل تناسلی به حساب می‌آید، زیرا گاهی این زگیل‌ها در دهانه رحم و واژن بروز می‌کنند و ممکن است بدون علامت باشند. در چنین مواردی، تست پاپ‌اسمیر می‌تواند تغییرات سلولی مرتبط با HPV را نشان دهد. در برخی مراکز، از روش‌های نوری مشابه ابزارهای روشن سازی واژن نیز برای بررسی دقیق‌تر بافت استفاده میشود.
درمان زگیل تناسلی
می‌توان درمان زگیل تناسلی را به چند دسته درمان دارویی، درمان خانگی و درمان مداخله‌ای تقسیم کرد. در ادامه بیشتر با این روش‌های درمانی آشنا خواهید شد:
درمان دارویی زگیل تناسلی
داروهای موضعی مانند پودوفیلین و ایمی کیمود از متداول‌ترین درمان‌های دارویی زگیل تناسلی هستند. اگر عبارت پودوفیلیون چیست زگیل تناسلی را جستجو کرده باشید، متوجه می‌شوید که پودوفیلین در واقع نوعی محلول گیاهی سمی است که سلول‌های آلوده، از جمله زگیل تناسلی را از بین می‌برد.
این دارو درمان موضعی زگیل تناسلی محسوب میشود، اما در نظر داشته باشید که استفاده نادرست از آن می‌تواند باعث التهاب یا سوختگی پوست شود. در زنان باردار یا افرادی با پوست حساس، این دارو تجویز نمی‌شود.
درمان خانگی زگیل تناسلی
درمان‌های خانگی تنها نقش کمکی دارند و هرگز نباید جایگزین درمان پزشکی شوند. بعضی از افراد از روغن درخت چای، سرکه سیب یا ترکیبات گیاهی برای کوچک کردن زگیل‌ها استفاده می‌کنند، اما شواهد علمی کافی برای اثربخشی آن‌ها وجود ندارد.
همچنین استفاده از وسایل خانگی برای کندن یا سوزاندن زگیل خطرناک است و ممکن است باعث گسترش عفونت شود.
درمان کلینیکی زگیل تناسلی
اما درمان قطعی زگیل تناسلی چیست. درمان‌های کلینیکی یا مداخله‌ای برای زگیل تناسلی زمانی به کار می‌روند که ضایعات گسترده، عودکننده یا مقاوم به درمان دارویی باشند. این روش‌ها با هدف از بین بردن بافت آلوده و جلوگیری از گسترش ویروس انجام و بسته به موقعیت زگیل، جنسیت و شرایط پوستی بیمار انتخاب می‌شوند. برخلاف درمان‌های خانگی یا دارویی، درمان‌های کلینیکی در محیط استریل توسط پزشک قابل انجام هستند و اثربخشی بالایی دارند. از این درمان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کرایوتراپی
کرایوتراپی یکی از موثرترین درمان‌های اولیه زگیل تناسلی است، زیرا آسیب کمی به بافت سالم اطراف وارد می‌کند. در این روش پزشک از نیتروژن مایع با دمای حدود منفی ۱۹۶ درجه سانتی‌گراد برای انجماد زگیل کمک می‌گیرد. سرمای شدید باعث تخریب بافت آلوده و مرگ سلولی میشود.
از مزایای کرایوتراپی می‌توان به ایمنی بالا، هزینه مناسب و امکان انجام در مطب اشاره کرد. این روش برای افرادی که پیش‌تر جراحی‌هایی مانند ماژورریداکشن یا لابیاپلاستی انجام داده‌اند نیز گزینه‌ای کم‌خطر محسوب میشود.
الکتروکوتر
در روش الکتروکوتر، پزشک با استفاده از جریان الکتریکی کنترل‌شده، زگیل را می‌سوزاند و از بین می‌برد. این روش برای ضایعات بزرگ‌تر یا سفت‌تر مناسب است.
اگرچه الکتروکوتر اثربخشی بالایی دارد، اما برای انجام آن به بی‌حسی موضعی نیاز است و امکان دارد کمی درد یا تورم موقت پس از عمل ایجاد کند.
از مهم‌ترین مزایای الکتروکوتر می‌توان به کنترل دقیق عمق تخریب بافت اشاره کرد که مانع عود سریع ضایعه میشود. استفاده از این روش در افرادی که در ناحیه واژن قبلا تزریق چربی واژن یا تزریق فیلر به واژن داشته‌اند باید با احتیاط انجام شود تا بافت‌های بازسازی‌شده آسیب نبینند.
لیزر دی‌اکسید کربن
لیزر دی‌اکسید کربن یکی از دقیق‌ترین روش‌های درمان زگیل تناسلی است. این لیزر با تمرکز پرتوهای نوری با انرژی بالا، بافت آلوده را بدون آسیب جدی به ناحیه اطراف، تبخیر می‌کند. این روش به‌ویژه برای زگیل‌های ناحیه داخلی واژن یا مقعد بسیار موثر است و تنها در یک جلسه انجام میشود.
از مزایای لیزر co2 می‌توان به کنترل خون‌ریزی، ترمیم سریع‌تر، کاهش خطر اسکار، و امکان استفاده در نواحی حساس اشاره کرد.
البته هزینه آن نسبت به روش‌های دیگر بالاتر است و نیاز به تجهیزات تخصصی دارد. در مراکز پیشرفته جراحی‌های زیبایی زنان، این لیزر هم برای درمان ضایعات ویروسی و هم برای روش‌هایی مانند روشن سازی واژن یا جوانسازی واژن به کار می‌رود.
جراحی
در مواردی که زگیل‌ها بسیار بزرگ، مقاوم یا مشکوک به بدخیمی باشند، پزشک ممکن است جراحی برداشت را پیشنهاد دهد. در این روش با استفاده از ابزار جراحی، بافت درگیر به‌طور کامل بریده و خارج میشود.
جراحی زگیل تناسلی تحت بی‌حسی موضعی یا در صورت وسعت ضایعه، تحت بیهوشی سبک انجام میشود. گرچه دوره ترمیم پس از جراحی زگیل طولانی‌تر از سایر روش‌ها برآورد میشود، اما احتمال بازگشت زگیل در ناحیه جراحی بسیار کم است. این روش در بیمارانی که دچار زگیل‌های مقاوم پس از درمان‌های مکرر هستند کاربرد دارد.
پلاسما تراپی زگیل تناسلی
پلاسما تراپی، روشی نوین و غیرتماسی است که با ایجاد قوس الکتریکی بین دستگاه و پوست، انرژی پلاسما را به بافت منتقل و زگیل را به‌صورت کنترل‌شده تبخیر می‌کند.
این تکنیک دقیقا در مرز میان درمان‌های لیزری و الکتروسرجری قرار دارد و بدون بریدگی یا خون‌ریزی، ضایعه را از بین می‌برد. به دلیل غیرتماسی بودن، خطر انتقال ویروس به پزشک یا سایر نقاط بدن بسیار پایین است. پلاسما تراپی برای زگیل‌های سطحی یا نواحی ظریف مانند لابیا مینور، مدخل واژن و پرینه گزینه‌ای ایده‌آل محسوب میشود.
مزایا | معایب | دوره نقاهت | میزان بازگشت زگیل | مکانیسم اثر | روش درمان |
ایمن، کم‌هزینه، بدون خون‌ریزی | نیاز به چند جلسه درمانی، احتمال تاول موقت | ۳–۷ روز | متوسط | انجماد بافت با نیتروژن مایع | کرایوتراپی |
کنترل دقیق عمق تخریب، موثر برای زگیل‌های بزرگ | درد و تورم پس از عمل، نیاز به بی‌حسی | ۵–۱۰ روز | پایین | سوزاندن بافت با جریان الکتریکی | الکتروکوتر |
ترمیم سریع، بدون اسکار، مناسب نواحی حساس | هزینه بالا، نیاز به تجهیزات خاص | ۳–۵ روز | بسیار پایین | تبخیر دقیق بافت با انرژی لیزر | لیزر CO2 |
حذف کامل زگیل، احتمال کم عود | احتمال اسکار و عفونت، نیاز به مراقبت بیشتر | ۱۰–۱۴ روز | بسیار پایین | برش کامل ضایعه با ابزار جراحی | جراحی برداشت (Excision) |
بدون خون‌ریزی، دقیق، مناسب زگیل‌های سطحی | گران‌تر از کرایو، نیاز به دستگاه تخصصی | ۳–۵ روز | پایین | تبخیر ضایعه با انرژی پلاسما (غیرتماسی) | پلاسما تراپی |
عوارض عدم درمان زگیل تناسلی
حالا که دانستید زگیل تناسلی چیست و چه روش‌های درمانی برای آن مطرح میشود، به این سوال می‌رسیم که عوارض عدم زگیل تناسلی چیست.
بی‌توجهی به درمان زگیل تناسلی می‌تواند عوارض متعددی به دنبال داشته باشد. گسترش ضایعات، انتقال ویروس به شریک جنسی، افزایش خطر عفونت‌های هم‌زمان، و در موارد خاص، احتمال بروز ضایعات پیش‌سرطانی از جمله پیامدهای تاخیر در درمان است.
علاوه‌براین، از نظر روانی نیز احساس شرم، اضطراب یا کاهش اعتماد به نفس در روابط زناشویی ممکن است شدت پیدا کند و رابطه جنسی را تحت تاثیر قرار دهد. در افرادی که زگیل‌های گسترده دارند، به‌ویژه پس از انجام روش‌هایی مانند تزریق فیلر به واژن یا بوتاکس واژن، ممکن است روند ترمیم بافت دچار اختلال شود.
پیشگیری از بروز زگیل تناسلی
واکسیناسیون و داشتن رفتار جنسی تعریف‌شده و در چارچوب، مهم‌ترین راهکار پیشگیری از بروز زگیل تناسلی محسوب میشود. واکسن hpv یا همان گارداسیل که در سنین نوجوانی تزریق میشود، از ابتلا به انواع پرخطر و شایع ویروس جلوگیری می‌کند.
همچنین استفاده از کاندوم، محدود کردن شرکای جنسی و رعایت بهداشت شخصی نیز اهمیت زیادی در عدم ابتلا به زگیل تناسلی دارد. همچنین انجام چکاپ‌های دوره‌ای و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هرگونه ضایعه غیرعادی ضروری است. زنانی که پیش‌تر تحت جراحی‌هایی مانند پرینورافی یا هودوپلاستی قرار گرفته‌اند نیز باید به‌طور منظم معاینه شوند تا هرگونه تغییر بافتی به‌موقع شناسایی شوند.
همچنین پیگیری منظم پس از درمان اهمیت بالایی دارد، زیرا احتمال عود ضایعات در ماه‌های نخست نسبتا بالا است. پزشک معمولا فواصل ۳ تا ۶ ماهه را برای معاینه مجدد تعیین می‌کند. رعایت رژیم غذایی سالم، تقویت سیستم ایمنی با ویتامین‌ها، و اجتناب از سیگار یا استرس‌های مزمن، در کاهش احتمال بازگشت بیماری موثر است. همچنین در صورت بروز ضایعات جدید، مراجعه فوری به متخصص توصیه میشود.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم به این سوال پاسخ دهیم که زگیل تناسلی چیست، چگونه ایجاد میشود و چه درمانی دارد. در نهایت لازم است اشاره کنیم که با معاینات دقیق دوره‌ای می‌توان به موقع متوجه بروز این عارضه شد و درمان را شروع کرد تا از گسترش ضایعه به نواحی دیگر، انتقال به شریک جنسی و جهش‌های پیش‌سرطانی و سرطانی آن جلوگیری شود.
شما می‌توانید برای درمان زگیل تناسلی به‌صورت قطعی از خدمات متخصصین ما در نلارا بهره‌مند شوید. می‌توانید برای رزرو نوبت مشاوره و ویزیت تخصصی با کارشناسان ما در مرکز تماس نلارا ارتباط بگیرید.
سوالات متداول
فرق زگیل تناسلی با جوش چیست؟
جوش به علت التهاب فولیکول مو یا غدد چربی ایجاد میشود و طی چند روز خودبه‌خود از بین می‌رود، اما زگیل تناسلی ناشی از ویروس HPV است و بدون درمان باقی می‌ماند یا گسترش می‌یابد.
زگیل تناسلی ابکی چیست؟
گاهی زگیل‌ها به‌صورت ضایعات شفاف یا پر از مایع دیده می‌شوند که به آن زگیل آبکی می‌گویند. این حالت بیشتر در تماس مستقیم با پوست مرطوب ایجاد میشود و نیازمند تشخیص دقیق پزشکی است.
زگیل تناسلی پرخطر چیست؟
گیل پرخطر به ضایعاتی گفته میشود که توسط انواع خاصی از ویروس HPV (مانند ۱۶ و ۱۸) ایجاد می‌شوند و می‌تواند زمینه را برای ابتلا به سرطان دهانه رحم یا مقعد منجر فراهم کنند.
هورمون hpv چیست؟
ویروس پاپیلومای انسانی ویروس است و هورمون نیست.
