آیا تا به حال فکر کرده‌اید که بدن شما چه داستان‌هایی برای گفتن دارد؟ هر کیلوگرم از وزن شما، هر سانتی‌متر از دور بازویتان، همه و همه رازی پنهان دارند. آنالیز بدن یا سنجش ترکیب بدن (Body Composition) کلیدی برای کشف این رازها است. در ادامه این مطلب به‌صورت کامل با آنالیز بدن آشنا می‌شوید.
آنالیز بدن چیست؟
آنالیز بدن اصطلاحی است که اغلب توسط پزشکان و متخصصان سلامت و تناسب‌اندام استفاده می‌شود. این اصطلاح به درصد چربی، استخوان و عضله در بدن اشاره دارد. ترکیب بدنی می‌تواند به پزشک دید بهتری از وضعیت سلامت جسمی و تناسب‌اندام شما نسبت به وزن بدن ارائه دهد. احتمالاً پزشک از این اطلاعات برای درک بهتر وضعیت تغذیه، سلامتی و خطرات بیماری‌ها استفاده کند. در دنیای تناسب‌اندام هم از آنالیز بدن برای پیگیری اثربخشی یک برنامۀ خاص در کاهش چربی و افزایش عضله استفاده می‌شود.
چرا آنالیز بدن مهم است؟
آنالیز بدن به شما می‌گوید که بدنتان از چه چیزی ساخته شده است. این کار فقط به وزن‌کردن محدود نمی‌شود؛ بلکه به شما نشان می‌دهد که چه مقدار از وزن‌تان چربی، عضله، استخوان و آب است. انجام آنالیز بدن از چند جنبه مختلف مهم خواهد بود:
- وضعیت سلامت: ترکیب بدنی درصد چربی بدن را ارزیابی میکند. داشتن چربیِ بدن بیش از حد، به‌ویژه چربی اطراف اعضای داخلی (چربی احشایی)، خطر ابتلا به بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله بیماری‌های قلبی، دیابت و چندین نوع سرطان را افزایش می‌دهد.
- سطح تناسب اندام: ورزشکاران و علاقه‌مندان به تناسب‌اندام می‌توانند از ترکیب بدنی به عنوان ابزاری برای پیگیری پیشرفت در ساخت عضلات استفاده کنند. ترکیب بدنی به ورزشکاران کمک میکند تا قدرت، استقامت و عملکرد ورزشی خود را بهینه کنند.
- وضعیت تغذیه‌ای: آنالیز بدن می‌تواند به شما و پزشک کمک کند تا بفهمید آیا چربی بدنتان نسبت به وزن‌تان زیاد است یا کم. این اطلاعات می‌تواند برای طراحی یک مداخلۀ غذایی یا برنامۀ غذایی ایمن و مؤثر استفاده شود.
- سلامت متابولیک: وجود چربی اضافی خطر مشکلات سلامت متابولیک، از جمله مقاومت به انسولین، عدم تعادل‌های کلسترول و تری‌گلیسیرید، فشار خون بالا، قند خون غیرقابل کنترل و کاهش متابولیسم را افزایش می‌دهد. بنابراین، آنالیز بدن ابزاری مؤثر برای نظارت و کاهش این خطرات است.
- کنترل وزن: کاهش وزن اغلب با کاهش تودۀ بدن، به‌ویژه عضلات، همراه است که می‌تواند کاهش وزن طولانی‌مدت را با کاهش متابولیسم و افزایش خستگی مختل کند. نظارت بر آنالیز به حفظ تودۀ بدن در حین کاهش چربی بدن کمک میکند.
آنالیز بدن چگونه انجام می‌شود؟
روش‌های زیادی برای ارزیابی آنالیز بدن وجود دارد. برخی از این روش‌ها بسیار ساده هستند؛ اما برخی دیگر پیشرفته و پیچیده‌اند. معمولاً دقیق‌ترین روش‌ها در کلینیک‌های درمانی نظیر کلینیک تخصصی نلارا انجام می‌شود. در زیر به معرفی مهم‌ترین روش‌ها برای آنالیز بدن پرداخته‌ایم:
- پیگیری محیط بدن: یکی از روش‌های آنالیز بدن، پیگیری محیط قسمت‌های مختلف بدن است. احتمالاً در مطب پزشک محیط دور کمر با یک نوار انعطاف‌پذیر اندازه‌گیری می‌شود. همچنین می‌توانید در خانه محیط سایر قسمت‌های بدن مانند باسن، بازوها، پاها یا قفسه سینه را هم اندازه‌گیری کنید. برای این کار می‌توانید از یک نوار انعطاف‌پذیر ارزان استفاده کنید. اگرچه این روش تغییر در محیط بدن را به‌طور دقیق نشان نمی‌دهد، اما می‌تواند ایده‌ای کلی به شما بدهد.
- گرفتن تصاویر پیشرفت: تصاویر پیشرفت روش دیگری است که برای مشاهدۀ کلی از تغییرات ترکیب بدنی استفاده می‌شود. در اغلب موارد مشاهدۀ تغییرات بدن از روزی به روز دیگر دشوار است. اما گرفتن عکس از بدن خود هر چند هفته یا ماه یکبار می‌تواند روشی برای ارزیابی تغییرات بدن باشد. این روش اطلاعات دقیقی به شما نمی‌دهد، اما می‌تواند ایده‌ای کلی از تفاوت‌های اندازه و شکل بدن به شما بدهد.
- کالیپرهای پوستی: یک متخصص بهداشتی از کالیپرهای پوستی برای اندازه‌گیری ضخامت پوست استفاده میکند. در این روش بخش‌هایی که چربی ذخیره‌شده دارند را پیدا می‌کنند و سپس آن‌ها را اندازه‌گیری خواهند کرد. کالیپرهای پوستی با تکنیک مناسب، می‌توانند نسبتاً دقیق باشند، اما خطای انسانی می‌تواند باعث تغییرات زیادی شود.
- مقاومت بیوالکتریکی: این تحلیل، جریان‌های الکتریکی را از طریق بدن ارسال میکند و سپس سرعت حرکت آن‌ها را اندازه‌گیری میکند. این روش برای نظارت بر تغییرات چربی بدن در طول زمان مناسب است.
- حجم‌سنجی با جابه‌جایی هوا (باد پاد): این نوع دستگاه میزان هوای جابه‌جا شده توسط بدن را اندازه‌گیری میکند. باد پاد به شما کمک میکند تا چگالی بدنتان به دست آورید و سپس می‌توانید سطح چربی بدن خود را تعیین کنید.
- اسکن جذب دوگانه ایکس‌ری :(DEXA) اسکن DEXA از اشعه‌های ایکس با سطح پایین برای تعیین میزان چربی، عضله و استخوان در بدن استفاده میکند. این روش سریع است و همچنین استخوان‌ها را هم ارزیابی میکند.
- وزن‌کشی زیر آب: در زیر آب، بافت‌های لاغر غوطه‌ور می‌شود و چربی‌ها شناور می‌مانند. افرادی که میزان چربی بدن بیشتری دارند، زیر آب وزن کمتری دارند. وزن زیر آب کمک میکند تا میزان تودۀ چربی خودتان را تخمین بزنید.
دستگاه آنالیز بدن چیست؟
معمولاً برای آنالیز بدن از دستگاه استفاده می‌شود. دستگاه آنالیز بدن یا بادی آنالیزور دستگاهی است که ترکیب بدن را اندازه‌گیری میکند. به عبارت ساده‌تر، این دستگاه به شما می‌گوید که بدنتان از چه چیزهایی ساخته شده است. بسیاری از این دستگاه‌ها از فناوری‌ای به نام آنالیز امپدانس بیوالکتریکی (BIA) استفاده می‌کنند. امپدانس بیوالکتریکی جریان‌های الکتریکی کوچک را از طریق بدن ارسال میکند تا میزان مقاومت بدن در برابر جریان اندازه‌گیری کند.
این اطلاعات برای پیش‌بینی درصد چربی بدن استفاده می‌شود. این دستگاه‌های تخصصی در کلینیک‌های پزشکی استفاده می‌شوند و به افراد کمک می‌کنند تا به بهبود وضعیت سلامت و تناسب‌اندام خود بپردازند.
چگونه می‌توان ترکیب بدنی را بهبود بخشید؟
شما می‌توانید به طور هم‌زمان ترکیب بدنی و سلامت خود را بهبود دهید. برای این کار، به ترکیب مناسبی از سوزاندن کالری و ساختن عضله نیاز دارید:
- رژیم غذایی: شما باید روی یک رژیم غذایی متعادل تمرکز کنید که شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم چرب باشد. وعده‌های غذایی را نادیده نگیرید، اما اندازۀ وعده‌های خودتان را کنترل کنید. همچنین باید مطمئن باشید که پروتئین کافی برای حمایت از رشد و ترمیم عضلات مصرف می‌کنید. مصرف غذاهای فرآوری‌شده، نوشیدنی‌های شیرین و چربی‌های ناسالم مانند چربی‌های اشباع‌شده را محدود کنید.
- ورزش: شما باید به طور منظم به انجام تمرین‌های تقویتی بپردازید. تمرین‌های تقویتی باعث ساختن تودۀ عضلانی می‌شوند. هدف شما باید حداقل 150 دقیقه تمرینات قلبی با شدت متوسط یا 75 دقیقه تمرینات قلبی با شدت زیاد در هر هفته باشد. همچنین حداقل 2 روز در هفته تمرین‌های تقویتی که عضلات اصلی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، انجام دهید.
- سبک زندگی: خواب کافی برای حفظ وزن بسیار مهم است. هدف‌تان باید 7 تا 9 ساعت خواب شبانه باشد. همچنین سطح استرس خودتان را مدیریت کنید؛ چراکه استرس می‌تواند به افزایش وزن منجر شود.
آنالیز بدن در کلینیک تخصصی نلارا
کلینیک تخصصی نلارا با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین دستگاه‌های آنالیز بدن، امکان ارزیابی دقیق و جامع ترکیب بدن را برای مراجعین فراهم می‌آورد. این دستگاه‌ها با دقت بسیار بالا، درصد چربی، عضله، آب و مواد معدنی بدن را اندازه‌گیری می‌کنند و تصویری روشن از وضعیت سلامت و تناسب اندام ارائه می‌دهند.
با انجام آنالیز بدن در کلینیک نلارا، می‌توانید برنامه‌های تمرینی و تغذیه‌ای خودتان را بهینه کنید و به اهداف تناسب‌اندامتان نزدیک‌تر شوید. اگر شما هم به دنبال بهترین آنالیز از بدن خودتان هستید، هم‌اکنون نوبت خودتان را در مرکز نلارا رزرو کنید تا بهترین نتیجه از تناسب‌اندام خودتان بگیرید.
