آیا می‌دانید که بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشارخون و بیماری‌های قلبی با تغذیۀ نامناسب ارتباط مستقیم دارند؟ تحقیقات نشان می‌دهد که تغییر رژیم غذایی می‌تواند به طور قابل‌توجهی خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش دهد. رژیم درمانی (Diet therapy)، هنر تغذیه برای زندگی بهتر است. در ادامه به بررسی رژیم درمانی از جنبه‌های مختلف می‌پردازیم و در پایان کلینیک نلارا را به‌عنوان بهترین مرکز برای این کار معرفی خواهیم کرد.
رژیم درمانی چیست؟
رژیم درمانی اصطلاحی گسترده برای تغییر یا ایجاد یک رژیم غذایی به‌منظور ارتقای سلامتی یا پیشگیری و درمان یک بیماری انجام می‌شود. در برخی موارد، یک برنامۀ غذایی جایگزین ممکن است برای حذف برخی غذاها برای بازیابی سلامتی طراحی شود.
یک رژیم غذایی نادرست نه‌تنها باعث افزایش وزن و مشکلات پوستی می‌شود، بلکه ممکن است خستگی و بی‌حالی را هم تشدید کند. اگر باتوجه به نوع بیماری، رژیم غذایی توصیه شده توسط متخصص را رعایت نکنید، احتمالاً عواقب جدی‌ای برای سلامت شما داشته باشد. یک رژیم غذایی خوب می‌تواند از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کند.
چرا رژیم درمانی انجام می‌شود؟
اگر هدف از رژیم درمانی، درمان چاقی یا اضافه‌وزن باشد، کم‌کردن وزن به کاهش تعداد کالری‌های مصرفی بدن بستگی دارد. در واقع، باید تعادل انرژی منفی باشد؛ یعنی کالری‌های مصرفی کمتر از کالری‌های سوخته‌شده باشد. این هدف نه‌تنها با ایجاد یک فعالیت ورزشی در روتین بیمار، بلکه با تغییر عادات غذایی بیمار هم به دست می‌آید.
رژیم درمانی محدود به کاهش وزن نیست؛ چراکه این درمان می‌تواند طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مختلف را با ویژگی‌های بسیار متفاوت پیشگیری و درمان کند. البته رژیم غذایی ممکن است به ماهیت اختلالِ درمان شده بستگی داشته باشد. در زیر فهرستی از بیماری‌هایی که می‌توان با رژیم درمانی و سایر درمان‌های بالینی درمان کرد، ارائه شده است:
- یبوست؛
- اسهال؛
- پوکی استخوان؛
- متوریسم؛
- الکلیسم؛
- زخم‌ها؛
- آئروفاژی؛
- هیپوتیروئیدیسم؛
- آترواسکلروز؛
- بیماری قلبی؛
- سردرد؛
- فشار خون بالا؛
- کولسیستیت؛
- کولیت اولسراتیو؛
- عدم تحمل لاکتوز، گلوتن یا کربوهیدرات‌ها؛
- روده تحریک‌پذیر؛
- دیابت؛
- نارسایی کلیوی؛
- کم‌خونی؛
- بیماری دیورتیکولار؛
- هیپرتریگلیسریدمی و هیپرکلسترولمی.
رژیم درمانی شامل چه مواردی است؟
پزشک متخصص یک برنامۀ غذایی شخصی‌سازی‌شده ایجاد می‌کند تا رژیم غذایی را با سبک زندگی و وضعیت سلامتی بیمار تطبیق دهد. باتوجه به بیماری‌ای که احتمالاً فرد به آن مبتلا باشد، غذاهای مضر حذف می‌شوند و غذاهایی که می‌توانند به درمان یا پیشگیری از بروز بیماری کمک کنند، وارد برنامۀ غذایی خواهند شد.
چگونه باید برای رژیم درمانی آماده شویم؟
قبل از اتخاذ یک رژیم غذایی درمانی، باید با یک پزشک متخصص مشورت کنید. در این مشاوره، تاریخچه و سوابق پزشکی بیمار جمع‌آوری می‌شود. همچنین، باید ترجیحات غذایی شخصی، برای احترام بیشتر به رژیم غذایی در بلندمدت، و عواملی مانند وزن، قد، درصد چربی بدن، تودۀ عضلانی و شاخص تودۀ بدنی نیز درنظر گرفته شوند.
انواع رژیم درمانی کدام است؟
همان‌طور که گفته شد، رژیم درمانی یک برنامۀ غذایی است که مصرف برخی غذاها یا مواد مغذی را محدود می‌کند. این برنامه بخشی از درمان یک بیماری پزشکی محسوب می‌شود و توسط پزشک توصیه و به کمک متخصص تغذیه مدیریت می‌شود. معمولاً رژیم درمانی، یک رژیم غذاییِ معمولی اصلاح‌شده است. این رژیم تغییر یا سفارشی می‌شود تا نیازهای غذایی فرد را برآورده کند. انواع رژیم درمانی عبارتند از:
- رژیم مایعات شفاف
- رژیم مایعات کامل
- رژیم بدون شیرینی‌های غلیظ (Ncs)
- رژیم دیابتی یا کنترل شده کالری
- رژیم بدون نمک اضافه (Nas)
- رژیم کم سدیم (LS)
- رژیم کم چرب یا کم کلسترول
- رژیم پر فیبر
- رژیم کلیوی
- رژیم تغییر یافته مکانیکی یا نرم
- رژیم پوره شده
- اصلاح آلرژی غذایی
- اصلاح عدم تحمل غذایی
- تغذیه با لوله
اصول رژیم درمانی چیست؟
تأثیرات رژیم درمانی ممکن است به تدریج ظاهر شوند و بررسی آن‌ها به طور دقیق دشوار است، اما در ادامه برخی از اصول اساسی رژیم درمانی آورده شده است:
- کنترل عوارض جانبی: اگر بیماری شما ناشی از یک رژیم غذایی نامناسب باشد، به‌احتمال زیاد پزشک قبل از توصیه به مصرف داروهای تجویزی یا انجام جراحی، کاهش کالری را پیشنهاد می‌دهد. وقتی رژیم غذایی تحت کنترل باشد، برخی از بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی می‌توانند بهتر مدیریت شود. حتی اگر هنوز تشخیص بیماری قلبی نداشته باشید، احتمالا متخصص به شما توصیه کند که مصرف کالری را کاهش دهید؛ چراکه نشانه‌های هشداردهندۀ بیماری قلبی را مشاهده می‌کند.
- تغییر در مصرف کربوهیدرات: وقتی عادات غذایی نامناسبی مانند انتخاب غذاهای چرب، مصرف بیش از حد شیرینی‌ها یا مصرف‌نکردن سبزیجات دارید، خودتان را در معرض مشکلات جدی پزشکی قرار می‌دهید. در این شرایط پزشک ممکن است پس از بررسی رژیم غذایی و خطرات مرتبط با آن، یک برنامۀ غذایی اصلاح‌شده را پیشنهاد دهد. باید هر نسخه و رژیم پیشنهادی را به‌صورت دقیق مانند داروی تجویز شده دنبال کنید. تغییرات کوچک و ساده‌ای که در عادات غذایی خودتان ایجاد می‌کنید، می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر سلامتی شما داشته باشند.
- استراحت‌دادن به اندام‌ها: اگر عمل جراحی دارید یا پزشک سعی در کنترل یک بیماری پزشکی دارد، به‌احتمال زیاد باید رژیم غذایی درمانی را متوقف کنید تا تصویر واضح‌تری از مشکلات سلامتی خودتان ارائه دهید یا روند درمان را آسان‌تر کنید. برخی از پزشکان ممکن است یک رژیم غذایی مایع یا یک الگوی غذایی محتاطانه را توصیه کنند تا سیستم گوارشی و اندام‌های ضعیف شما توانایی استراحت داشته باشند.
آیا رژیم درمانی عوارض دارد؟
رژیم درمانی تحت‌نظر پزشک یا متخصص تغذیه طراحی و اجرا می‌شود و هدف آن بهبود سلامت است، اما در برخی موارد ممکن است عوارضی هم به همراه داشته باشد. معمولاً این عوارض ناشی از اجرای نادرست یا طولانی‌مدت رژیم‌های محدودکننده هستند. برخی از این عوارض شامل موارد زیر می‌شوند:
- کاهش میزان انرژی در زمان استراحت: رژیم درمانی می‌تواند منجر به کاهش انرژی مصرفی بدن در زمان استراحت شود.
- تغییرات هورمونی: تغییرات نامطلوب در ترکیب بدن مانند کاهش تراکم استخوان، بی‌نظمی در قاعدگی و کاهش انرژی مصرفی در حالت استراحت مشاهده می‌شود.
- تحریک‌پذیری: رژیم درمانی ممکن است منجر به افزایش تحریک‌پذیری و عصبانیت شود.
- خستگی: این نوع درمان می‌تواند به احساس خستگی منجر شود.
بهترین کلینیک رژیم درمانی در تهران
کلینیک تخصصی نلارا، با بهره‌گیری از متخصصین برتر در حوزۀ تغذیه و رژیم درمانی، به‌عنوان یکی از بهترین مراکز رژیم درمانی در تهران شناخته می‌شود. مرکز نلارا با استفاده از جدیدترین روش‌ها و تکنیک‌های علمی، برنامه‌های رژیمی شخصی‌سازی‌شده‌ای را برای بیماران ارائه می‌دهد که با نیازها و اهداف سلامتی هر فرد هماهنگ است. نلارا با ارائه خدماتی جامع و دقیق به شما کمک می‌کند تا به نتایج مطلوب خودتان در زمینۀ بهبود سلامتی و مدیریت وزن دست یابند. برای رزرو نوبت در کلینیک نلارا می‌توانید هم‌اکنون از طریق سایت مرکز اقدام کنید یا با شماره 02122554191 تماس بگیرید.
